Zoutarm eten en de broodmaaltijd.
Op de pagina: Zoutarm eten, en dan? noemde ik dat ik een berichtje over de broodmaaltijd zou maken en vandaar dus vandaag dus een berichtje over: zoutarm eten en de broodmaaltijd, wat kies je dan?
Ontbijt en lunch zijn de 2 meest gebruikelijke maaltijden waarin je brood eet. Wat ik vaak doe is ontbijten met yoghurt, wat fruit en iets van muesli, waardoor het begin van de dag lekker makkelijk is en vooral ook natriumarm waardoor ik de rest van de dag wat meer speling heb. Voor de lunch is ‘t vaak moeilijker om iets anders te eten.
Zoals ik al zei, in brood zit vaak zout en ik eet dus zelden meer brood van de bakker of de supermarkt. Ik eet crackers of bak mijn eigen zoutarme brood.
Maar hoeveel natrium zit er nu eigenlijk in 100 gram brood? Ik heb een paar voorbeelden op een rijtje gezet:
- Wit brood: 523 mg
- Volkoren brood: 503 mg
- Mais brood: 510 mg
- Cream crackers: 600 mg
- Wasa knäckebröd: 600 mg
- Zelfgebakken zoutarm landbrood: 2,69 mg
Als ik een beetje de geest heb bak ik mijn eigen brood wat erg zoutarm (waardoor je ook meer ruimte creëert in je natriuminname) is en maak meteen veel zodat ik een voorraadje in kan vriezen. Zelf zoutarm brood bakken zorgt ervoor dat je op die manier in ieder geval nauwelijks natrium binnen krijgt wat weer wat speling geeft in de verdere keuzes.
Ik gaf al als voorbeeld het landbrood maar probeer ook bijvoorbeeld eens het zelfgebakken Toscaans brood of de bolletjes. (In ‘t recept zijn ze met knoflook en basilicum maar je kan ze natuurlijk naturel maken, met volkorenmeel of met lekkere zaden erop).
Het voordeel van crackers is dat ze lichter zijn en ik er dus in gewicht minder van eet. Als ik bijvoorbeeld voor de lunch 3 volkoren boterhammen zou eten ( 1 boterham is 30 gram) zou ik 450 mg natrium binnenkrijgen alleen al van ‘t brood. Als ik lunch met 4-5 cream crackers (1 cream cracker is 8 gram) krijg ik 192 mg natrium binnen. (Nu snap ik dat voor veel mensen lunchen met een paar crackers niet genoeg is,maar je kan er natuurlijk altijd een eitje bij eten of een salade, of anders een kom natriumarme soep erbij eten of neem een kom yoghurt toe).
Maar goed, terug naar de broodmaaltijd: als ik dan wel brood eet, wat doe ik er dan op? Voorheen was ik groot fan van kaas en vleeswaren op brood, maar ja: kaas bevat veel zout en de meeste vleeswaren ook dus je moet toch een beetje creatiever worden dan dat.
Om je op wat ideeën te brengen heb ik een lijstje gemaakt van wat mogelijkheden voor zoutarm beleg die je op je (zoutarme) boterham of crackers kan doen:
Eieren (gekookt of gebakken), zelfgemaakte eiersalade, roerei (lekker met wat bieslook) of (in plaats van brood)
maak eens een omelet met wat tomaat en (verse) kruiden of deze lekkere en makkelijke Franse omelet.
Kaas: Ik neem nog wel eens een plakje 30+ kaas, een beetje zout is toegestaan door mijn arts maar als ik geen gewone kaas eet neem ik bijvoorbeeld Philadelphia naturel of smeerbare geitenkaas. Die bevat minder zout en vet dan gewone smeerkaas. Of probeer eens Cottage cheese en maak het dan smaakvoller door wat verse kruiden erdoor of erop te doen, wat radijsjes fijn te snijden, wat zwarte peper erover of geroosterde paprika erdoor te doen.
Als vleesbeleg eet ik nog rosbief, filet americain (niet te vaak/ te veel ivm verhoogd natriumgehalte maar voor mij is het soms toegestaan*) en kipfilet. Als je echt streng zoutarm moet eten kan je bijvoorbeeld zelf kipfilets grillen en die als beleg eten, of maak eens een zelfgemaakte vleessalade of bak eens een gehaktballetje extra en snij die in plakjes op brood. Je kan ook je slager vragen om wat zoutvrije producten te maken, bijvoorbeeld een rollade. En ook een optie is het om zelf je rosbief te braden en deze als broodbeleg te eten.
Vis: Ik vind het lekker om tonijn uit blik op brood/crackers te eten. Aanmaken met een klein beetje zoutarme mayonaise, zoutarme mosterd, wat paprika, en zwarte peper. Maar ook lekker is een gekookt eitje erdoor, wat augurk (zoutarme augurk is oa bij de AH te krijgen) of zoutarme uitjes.
Zoet: Natuurlijk kan je jam eten of stroop, hagelslag, choco/notenpasta, pindakaas (Biologische bevat geen zout) of honing. Je kan ook je eigen jam maken, daardoor kan je enorm variëren in smaken! Ik heb zelf al aardbei/kruisbes, nectarine/framboos, bramen, aardbei/gember , pruimen en aardbei/vanille jam gemaakt. Supersimpel, en lekker!
En je kan natuurlijk zelf salades maken met allerlei groenten die je zelf lekker vindt en wat zoutarme mayonaise. Het grote voordeel van je eten zelf maken is en blijft toch wel dat je precies weet wat erin zit en daardoor kan je veel beter inschatten hoe je natriuminname op een dag is. Zelfs voor op brood of de cracker kun je lekker natriumarme salades maken. Maak bijvoorbeeld eens deze lekkere Kip kerriesalade, deze Eisalade met bieslook is ook lekker en snel klaar.
Kortom, ook als je zoutarm moet eten kan de gewone broodmaaltijd echt nog wel smakelijk en verrassend zijn! Natuurlijk is het wat meer puzzelen en rekenen dan voordat je het zoutarme dieet had, maar geloof me: het went snel en hoe langer je het doet des te meer mogelijkheden zie je. Kijk eens in de winkel naar wat er verder voor zoutarme producten zijn, maak zelf salades en eventueel je eigen brood of vraag de bakker naar zoutarm brood.
*Bekijk zelf goed wat je wel en niet mag eten. Voor iedereen is dit verschillend. Voor mij persoonlijk mag nog af en toe een plakje kaas of wat filet americain bijvoorbeeld (oa. in verband met een zeer lage bloeddruk, aanraden nefroloog) maar ik snap dat dit niet voor iedereen kan.
Bij filet americain heb ik mijn twijfels (kwa natrium)
Zelf maken we vaak een extra balletje (natriumarm gekruide) gehakt of een stukje (idem) vlees voor bij het diner en dat kan dan koud of warm een keer later heerlijk op het brood (of zo). Soms laten we een rollade zonder zout maken door de slager en plakjes *daarvan* zijn ook prima op brood. Fricandeau *kan* soms ook, maar ik heb gemerkt dat het soms te rond is (te kunstmatig) en dan TE zout.
Klopt hoor van de filet americain! Dat bevat per 100 gram 900 mg natrium. Dus niet te vaak, niet te veel en in combi met bijv. mijn zoutarme brood kan het voor mij soms maar voor een hoop mensen natuurlijk niet dat besef ik me.
Het gehaktballetje is wel een goed idee inderdaad! En door de slager een zoutarme rollade laten maken ook. Ik zet ze erbij, bedankt!
Een goede alternatief brood is het brood van becel van de albert heijn daar is 40% minder zout in..dit brood heeft de jumbo ook dan heet het lo-sel en dat is zelf 50% minder zout..deze eet mijn zoon die is er stapel gek op.
Goede tip!
Tijdens de lunch eet ik ook vaak lo-sel brood van de Jumbo, hierdoor kan ik vaker hartig beleg op mijn brood in plaats van aldoor maar zoet, zoet en zoet. Muhammara (pittige paprikasalade) en Baba Anoesch (aubergine salade) van Maza zijn mijn favoriet.
Goede tip en dat is fijn he, iets heel zoutarms eten, zodat je wat hartiger beleg kan nemen. Doe ik ook, zoutloze rijstwafels bijvoorbeeld en dan met wat kaas erop of pittige hummus van sabra.
Volgens mij zit in de hummus/hoemoes van maza minder zout dan in die van sabra, ze hebben helaas geen pittige variant, maar wel heel veel andere smaken (rode biet, kerry, koriander limoen, zongedroogde tomaat) Ook lekker hoemoes met alfalfa eroverheen.
Zelfgemaakte hummus vind ik ook echt lekkerder hoor, recept staat op mijn blig. Zal eens kijken naar de dingen due jij schreef.
Mijn man heeft ook een natriumarm dieet en wij hebben een broodmachine aangeschaft (nog geen €50,-). Wij bakken al ons brood dus ook zelf, maar ik zie dat jij niks van zoutvervanging toevoegt, is dat bewust? Wij gebruiken al jaren Herbamare Natriumarm van A. Vogel als alternatief voor zout in ons brood (en in andere gerechten). Dit is een zout zonder natrium, maar op kalium- en kruidenbasis (ik weet niet of je dat mag, misschien dat dat de reden is dat je geen zoutvervanger gebruikt). Het smaakt net zo zout als normaal zout, alleen dan zonder natrium. Sinds wij dat gebruiken is het zoveel makkelijker om natriumarm te eten! En wat je zegt, vooral het zoutarme brood scheelt ontzettend in de natriuminname!
Hi Marlous, Handig is dat nietwaar, je eigen brood bakken. Die zoutvervangers ken ik maar mijn nefroloog heeft mij dat afgeraden te gebruiken inderdaad omdat er vrij veel kalium in zit. Als je nieren minder werken stijgt het gehalte kalium in je bloed potentieel erg snel wat weer hartproblemen kan geven. Dat loopt van lichte hartritmestoornissen tot acute hartstilstand. Kortom genoeg redenen dus voor nierpatiënten om geen kruidenzout te gebruiken. Ik geloof dat hartpatiënten wel soms dit mogen gebruiken maar daar weet ik het fijne weer niet vanaf. Fijn dat jullie het wel kunnen gebruiken in ieder geval. Dat maakt brood bakken wel wat makkelijker!
Hallo Aranka, wat goed dat je dat zegt, wist ik niet dat dat potentieel slecht kan zijn. Gelukkig heeft mijn man geen verminderde nierfunctie meer, maar is het puur preventief. Mocht dat anders worden, dan hou ik dit zeker in mijn achterhoofd, dank je!
De Aldi heeft nu ook Volkoren brood met minder zout.
Er zit 0,38 gram natrium per 100 gram in. Het bevat wel kaliumchloride.
Dank je voor de tip!
Ik eet natrium-en eiwitarm en mag ook geen kaliumzout ivm niertransplantatie. Dus een flinke beperking. De banaan biedt uitkomst. Is erg lekker als broodbeleg. Ik eet dit in combi met volledig zoutloos brood (op bestelling bij een verse bakker)
Dank je wel, goeie tip!
Er is zoutloze kaas te koop op boerenkaasonline.nl, deze kaas is helemaal zoutloos. Ik heb de bieslook tomaat versie geprobeerd ik vond het heerlijk. Het is een aanrader als je van kaas houdt.