Deze keer een andere naam onder de blogs op deze site. Aranka vroeg me een gastblog te schrijven. Altijd leuk!
Ik ben Sophie Luderer en ben diëtist, gespecialiseerd in nierziekten. Ik werk op de dialyseafdeling en de afdeling nefrologie van het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen, Nederland. Daarnaast maak ik deel uit van de landelijke werkgroep die de dieetbehandelingsrichtlijn voor voeding bij nierziekten opstelt. Praten over eten is voor mij dus dagelijkse kost, in het bijzonder als het gaat om alle adviezen rondom voeding bij een nierziekte. Naast de gewone dieetbegeleiding, beheer ik ook een website voor alle nierpatiënten in ons ziekenhuis. Voor hen schrijf ik wekelijks blogs en deel ik nieuws, recepten en tips. Deze keer schrijf ik ook een keertje voor het blog van Aranka.
Natrium en zout, is dat hetzelfde? Hoe weet je hoeveel zout er in een product zit? En waarom eten we eigenlijk zoveel zout?
Lang lang geleden, toen we nog jagend achter onze maaltijden aan renden, hadden we geen last van hoge bloeddruk of nierziekten. Sowieso hadden we toen ook nog niet de apparatuur om dit te beoordelen, dus echt overtuigend zijn dergelijke uitspraken nu ook weer niet. Wel is het zo dat we vroeger amper 1,5 gram zout per dag binnen kregen. Tegenwoordig eet men dagelijks gemiddeld wel zo’n 9 gram zout! Hoe komt dit?
De laatste jaren zijn we steeds meer bewerkte producten gaan gebruiken waar aan zout is toegevoegd. Zout levert namelijk niet alleen smaak, maar ook houdbaarheid en stabiliteit aan producten. Dat betekent dat er ook aardig wat technologische hoogstandjes uitgevoerd moeten worden eer je zomaar alle zout kunt vervangen. En wat blijkt het soms toch ook moeilijk om afscheid te nemen van teveel zout! Je smaakpapillen zijn namelijk gewend aan een bepaalde hoeveelheid zout. Eigenlijk zijn ze behoorlijk verpest door jarenlang gebruik van teveel zout, waardoor er geen kraak of smaak meer aan is met minder zout. Onderzoeken tonen aan dat deze smaakverpesting vaak al in de babytijd begint. Indien baby’s geen zout aan hun hapjes toegevoegd krijgen, hebben ze op latere leeftijd ook veel minder behoefte aan zout. Het omgekeerde werkt gelukkig ook, maar heeft wel wat geduld nodig: minder zout went! En met minder zout ga je uiteindelijk de smaak van het echte eten steeds beter proeven.
Maar hoe herken je nu hoeveel zout er in een product zit? Op de meeste etiketten staat de hoeveelheid ‘natrium per 100 gram product’ vermeld. De scheikundige naam voor keukenzout is natriumchloride, zout bestaat namelijk voor 40% uit natrium en 60% uit chloride. Door het natriumgehalte op de verpakking met 2,5 te vermenigvuldigen, is uit te rekenen hoeveel gram zout er per 100 gram product in zit (je kunt hiervoor natuurlijk ook de omrekentool op deze site gebruiken). Zo staat er bijvoorbeeld op een potje bouillonpoeder dat er in 100 gram bouillonpoeder 21600 milligram natrium zit. 21600 x 2,5 = 54000 milligram zout. Dit betekent dat 100 gram bouillonpoeder 54 gram zout bevat, oftewel dat bouillonpoeder voor ruim de helft uit zout bestaat! Met een schep bouillonpoeder van 5 gram, krijg je dus al 2,5 gram zout binnen. Voor mensen die een licht natriumbeperkt dieet volgen (zoals dit binnen de dieetbehandelingsrichtlijnen bij nierziekten geadviseerd wordt) ligt de geadviseerde bovengrens op2,4 gram natrium per dag. Bouillonpoeder past hierdoor dus niet echt handig in een licht natriumbeperkt dieet. Gelukkig is er op deze site genoeg inspiratie te vinden voor minder zoute gerechten. Want minder zout is minstens zo smakelijk!
Sophie Luderer
Diëtist Nierziekten
Bron figuur zoutverdeling
Mochten er vragen rijzen naar aanleiding van dit stuk? Stel je vraag dan onder dit bericht.
Hallo Sophie, de hoeveelheid zout in een natriumbeperkt dieet is 2,4 gram. In het kookboek “eten met plezier”( speciaal voor nierpatienten) staat op p.13 : Bij een verminderde nierfunctie wordt meestal een natriumbeperking voorgeschreven van 5 – 6 gram zout per dag. Ik vond dit al erg veel, maar adviseren ze dit als het niet klopt. Ik snap wel , hoe minder hoe beter, maar de Nierstichting staat ook achter dit boek. Wat vind jij hiervan. Heb jij ook een site met natriumarme recepten?
Groet,
Gaby Mathijssen
2,4g natrium = 2,4*2,5 = 6g zout. Het komt dus met elkaar overeen.
Hallo Gaby,
Ik denk dat je natrium en zout door elkaar haalt:
In het boek ‘Eten met plezier’ staat inderdaad dat maximaal 5-6 gram zout per dag wordt geadviseerd bij een (licht) natriumbeperkt dieet. Als je dit omrekent, zie je dat 6 gram zout hetzelfde is als 2,4 gram natrium.
De adviezen in dit boek zijn trouwens afgestemd op de landelijke dieetbehandelingsrichtlijnen (in Nederland) voor een dieet bij nierziekte. In ons ziekenhuis geven wij dit boek ook mee als extra informatie aan mensen die een dieet bij nierziekte geadviseerd hebben gekregen.
Ik heb geen ‘openbare’ website net natriumarme recepten. Voor alle patiënten met een nierziekte, die in ons ziekenhuis begeleidt worden, beheer ik wel een site, waar oa recepten op staan. Deze site is bewust afgesloten, vanwege de privacy van de patiënten. Maar wie weet zal ik hier in de toekomst nog wel eens wat algemene informatie delen die ik ook op onze patiëntensite zet.
Heb ik je vragen zo voldoende beantwoordt?
Groetjes, Sophie
Dank je wel, Sophie, je artikel en je antwoord zijn helder en duidelijk. Hartelijk dank!
Hallo Sophie,
Bedankt voor je heldere en duidelijke antwoord. Bedankt hiervoor.
groet,
Gaby