Deze keer een andere naam onder de blogs op deze site. Aranka vroeg me een gastblog te schrijven. Altijd leuk!

Ik ben Sophie Luderer en ben diëtist, gespecialiseerd in nierziekten. Ik werk op de dialyseafdeling en de afdeling nefrologie van het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis in Nijmegen, Nederland. Daarnaast maak ik deel uit van de landelijke werkgroep die de dieetbehandelingsrichtlijn voor voeding bij nierziekten opstelt. Praten over eten is voor mij dus dagelijkse kost, in het bijzonder als het gaat om alle adviezen rondom voeding bij een nierziekte. Naast de gewone dieetbegeleiding, beheer ik ook een website voor alle nierpatiënten in ons ziekenhuis. Voor hen schrijf ik wekelijks blogs en deel ik nieuws, recepten en tips. Deze keer schrijf ik ook een keertje voor het blog van Aranka.

Natrium en zout, is dat hetzelfde? Hoe weet je hoeveel zout er in een product zit? En waarom eten we eigenlijk zoveel zout?

Lang lang geleden, toen we nog jagend achter onze maaltijden aan renden, hadden we geen last van hoge bloeddruk of nierziekten. Sowieso hadden we toen ook nog niet de apparatuur om dit te beoordelen, dus echt overtuigend zijn dergelijke uitspraken nu ook weer niet. Wel is het zo dat we vroeger amper 1,5 gram zout per dag binnen kregen. Tegenwoordig eet men dagelijks gemiddeld wel zo’n 9 gram zout!  Hoe komt dit?
De laatste jaren zijn we steeds meer bewerkte producten gaan gebruiken waar aan zout is toegevoegd. Zout levert namelijk niet alleen smaak, maar ook houdbaarheid en stabiliteit aan producten. Dat betekent dat er ook aardig wat technologische hoogstandjes uitgevoerd moeten worden eer je zomaar alle zout kunt vervangen. En wat blijkt het soms toch ook moeilijk om afscheid te nemen van teveel zout! Je smaakpapillen zijn namelijk gewend aan een bepaalde hoeveelheid zout. Eigenlijk zijn ze behoorlijk verpest door jarenlang gebruik van teveel zout, waardoor er geen kraak of smaak meer aan is met minder zout. Onderzoeken tonen aan dat deze smaakverpesting vaak al in de babytijd begint. Indien baby’s geen zout aan hun hapjes toegevoegd krijgen, hebben ze op latere leeftijd ook veel minder behoefte aan zout. Het omgekeerde werkt gelukkig ook, maar heeft wel wat geduld nodig: minder zout went! En met minder zout ga je uiteindelijk de smaak van het echte eten steeds beter proeven.

Maar hoe herken je nu hoeveel zout er in een product zit? Op de meeste etiketten staat de hoeveelheid ‘natrium per 100 gram product’ vermeld. De scheikundige naam voor keukenzout is natriumchloride, zout bestaat namelijk voor 40% uit natrium en 60% uit chloride. Door het natriumgehalte op de verpakking met 2,5 te vermenigvuldigen, is uit te rekenen hoeveel gram zout er per 100 gram product in zit (je kunt hiervoor natuurlijk ook de omrekentool op deze site gebruiken). Zo staat er bijvoorbeeld op een potje bouillonpoeder dat er in 100 gram bouillonpoeder 21600 milligram natrium zit. 21600 x 2,5 = 54000 milligram zout. Dit betekent dat 100 gram bouillonpoeder 54 gram zout bevat, oftewel dat bouillonpoeder voor ruim de helft uit zout bestaat! Met een schep bouillonpoeder van 5 gram, krijg je dus al 2,5 gram zout binnen. Voor mensen die een licht natriumbeperkt dieet volgen (zoals dit binnen de dieetbehandelingsrichtlijnen bij nierziekten geadviseerd wordt) ligt de geadviseerde bovengrens op2,4 gram natrium per dag. Bouillonpoeder past hierdoor dus niet echt handig in een licht natriumbeperkt dieet. Gelukkig is er op deze site genoeg inspiratie te vinden voor minder zoute gerechten. Want minder zout is minstens zo smakelijk!

Sophie Luderer
Diëtist Nierziekten

 Bron figuur zoutverdeling

Mochten er vragen rijzen naar aanleiding van dit stuk? Stel je vraag dan onder dit bericht.